L 'rritja e vetëvrasjeve, veçanërisht që nga periudha e karantinës, ka qenë aq eksponenciale sa nuk mund të shmangim të flasim për të. Le të përpiqemi ta shikojmë subjektin e vetëvrasjes nga kënde të ndryshme, duke marrë parasysh atë që mund të bëhet për ta parandaluar atë dhe kufirin përtej të cilit dikush nuk ka fuqi ta bëjë këtë.

Disa të dhëna.
Observatori i Vetëvrasjeve¹ boton të dhëna ftohtë që kanë të bëjnë me territorin italian. Që nga janari i vitit 2020 tashmë janë 42 i vetëvrasje e regjistruar, nga të cilat 25 në lidhje me javët e Lockdown da COVIDIEN-19. Kjo rritje është më shqetësuese nëse krahasojmë të dhënat e vitit 2020 me ato të mbledhura një vit më parë, të cilat mes marsit dhe prillit 2019 kishin vetëm 14 viktima.

Jo më pak të rëndësishme janë numrat e përpjekje për vetëvrasje, 36 që nga janari i vitit 2020, përfshirë 21 në javët e karantinës së detyruar. 
Studiuesit nga Akademia Amerikane e Mjekëve të Familjes presin 75.000 viktima në lidhje me krizën e koronavirusit për dekadën tjetër vetëm në Shtetet e Bashkuara. 
Shtë një vlerësim që nuk është shumë befasues duke marrë parasysh që studimet e mëparshme kanë shoqëruar pandemitë me një rritje të rasteve të depresionit, ankthit, pagjumësisë dhe akteve vetëvrasëse. 

Vetëvrasja është një koncept që është i vështirë për t’u afruar. Ideja e heqjes dorë nga jeta shpesh konsiderohet e padenjë, fyese ndaj vetë jetës. Nëse do të përpiqeshim të mendonim për vetëvrasje si rezultati i një gjendje e sëmurë, e një të fortë shqetësim psikik dhe ne e konsideruam atë si një simptomënë vend të fajit, dikush madje mund të ndiejë një dhembshuri të mbuluar. Vetëvrasja është një simptomë dhe është një ngjarje multifaktoriale, e cila lulëzon nëse dhe vetëm nëse mbillet në tokë pjellore. Një shkak nuk është i mjaftueshëm, por përafrimi i shumë elementeve është i nevojshëm për ta bërë atë të ndodhë.

Megjithë disa shoqata, nuk ka ndonjë lidhje të drejtpërdrejtë të marrëdhënies shkakësore midis pranisë së sëmundjes mendore dhe gjestit të vetëvrasjes. Në veçantinë e situatës ne jemi të detyruar të jetojmë kushtet e izolimi nga ndikimet, vështirësitë ekonomike, kompromisi i pozicionit të punës, qenies chiusi në casa me partnerë abuzivë dhe keqtrajtues dhe situata të tjera të vështira mund të demaskojnë një vuajtje që përndryshe do të kishte mbetur e fshehur.

Një dialog midis parandalimit dhe paparashikueshmërisë

Pasqyrimi im përqendrohet në dy terma që mund të konsiderohen vetëm së bashku: parandalim e paparashikueshmëria.
Parandalimi mund të flitet në disa nivele: 

• La parandalimi parësor është informues dhe informues dhe në këtë rast përfshin të gjithë ekspertët që kanë ndërmarrë udhëzime për të parandaluar ose zvogëluar fenomenet e vetëvrasjeve. Vetë WHO ka hartuar një plan të detajuar veprimi për të mbrojtur shëndetin mendor². 
  
  
• La parandalimi sekondar dhe pjesërisht terciar ato variojnë nga njohja e ankthit psikik te mbështetja ose marrja në ngarkim e atyre që vuajnë prej tij. Në këtë drejtim, shumë profesionistë të shëndetit mendor janë zotuar dhe vazhdojnë të marrin përsipër të promovojnë iniciativa falas për të siguruar ndihmë dhe mbështetje psikologjike në rast nevoje.

Në lidhje me paparashikueshmërinë, është një term që duhet kuptuar në kuptimin e tij më të gjerë dhe për këtë arsye si gabim, finjëzim, pafuqi. 

Mendja e njeriut është e programuar në njohuri, ai duhet ta dijë, është një nevojë parësore që i jep siguri. Shtë një mendim i zakonshëm që i tipit "Më mirë një diagnozë pa dyshim sesa të mos dish." Të dish të qëndrosh ose të jesh në dyshim, ndërsa pritja kërkon një aftësi që Bion (1970) e quajti "aftësia negative"³.  
Hapja e idesë se në këtë botë, si në secilin prej nesh, ekziston një zonë që është e panjohur, jo e kontrollueshme, jo e dukshme dhe mbi të cilën nuk kemi fuqi është rruga kryesore drejt përpunimi i humbjes së zërit, kuptohet në mënyrë figurative dhe ndryshe. 
Ka nga ata që pretendojnë se ne njerëzit jetojmë jetën në një mënyrë paradoksale, domethënë sikur nuk duhet të vdesim kurrë. Kështu, kur ka nga ata që jo vetëm që e konsiderojnë vdekjen, por e zgjedhin atë, ata eliminojnë paradoksin dhe e rikthejnë mendimin në ekzaminimin e realitetit. 

Cilat janë implikimet e mundshme psikologjike për ata që mbesin

E konsideroj të rrezikshme të mos i konsiderojmë së bashku termat parandalim ed paparashikueshmëria, pothuajse në të gjitha gjërat, por veçanërisht përballë vetëvrasjes. Të mbështetesh vetëm në parandalimin do të thoshte të thuash që diçka që mund të bëhej nuk ishte bërë. Në atë rast ju mund të kandidoni rrezik të ndjehen fajtorë për të mos qenë mjaft prezent, i vëmendshëm ose i dobishëm për personin i cili më pas vendosi t'i jepte fund. Do të ishte po aq e kotë të mendosh që përballë këtij fenomeni jemi çarmatosur plotësisht, kur kemi armë, të cilat sidoqoftë jo gjithmonë tregojnë se janë efikase. 

Mbaroj duke e konsideruar kompleksitet si një nga karakteristikat më tërheqëse dhe në të njëjtën kohë shqetësuese të sistemeve të të gjallit dhe jo të gjallë. Të pranosh të jesh pjesë e saj është një pikënisje e shkëlqyeshme për të përjetuar me vetëdije negativitetet e botës.

                                                                                                                                                                                                                              Melanie DiNardo

* Shënime mbi autorin: Melania Di Nardo është psikologe dhe psikoterapiste me një orientim psikoanalitik. Për vite me radhë ajo ka trajtuar ndërhyrje psiko-edukative me fëmijë të grupmoshave të ndryshme. Që nga viti 2015 ajo është angazhuar në aktivitete klinike private si freelancer në qytetin Pescara, duke synuar kryesisht adoleshentë dhe të rritur. Që nga viti 2018 ajo punon si konsulente e psikologut në Qendrën e Dëgjimit Psikologjik (CASA) të Chieti Scalo, ku përveç kurseve këshilluese individuale ose çifte, ajo drejton grupe informacioni / trainimi që synojnë çështje specifike. Që nga viti 2019 ajo është një anëtare e zakonshme e Psy +.

¹Observatori "Vetëvrasje për arsye ekonomike" të Universitetit Link Campus, Romë.
²http://www.quotidianosanita.it/allegati/allegato3705848.pdf 
³Aftësia negative (Aftësia negative): është një koncept i teknikës psikoanalitike të përdorur nga Bion për t’iu referuar gjendjes mendore që duhet të arrijë psikanalisti. Analisti duhet të presë pa thënë ose bërë asgjë. Kjo nuk është një pritje e mbushur me pritje, as thjesht pasive; është një pritje pritëse në nivele të ndryshme të komunikimit, verbal dhe jo-verbal, të vetëdijshëm dhe të pavetëdijshëm, të pacientit dhe personal.

BIBLIOGRAFIA DHE SITOGRAPHIA:

- Bion W. (1970), Vëmendje dhe interpretim, tregtojeni atë. Armando, Romë, 1973.
- https://wellbeingtrust.org/news/new-wbt-robert-graham-center-analysis-the-covid-pandemic-could-lead-to-75000-additional-deaths-from-alcohol-and-drug-misuse-and-suicide/
- https://www.istat.it/it/archivio/196880
- https://osservatoriosuicidi.unilink.it/comunicato-stampa-dati-marzo-aprile-2020/
- https://wellbeingtrust.org/news/new-wbt-robert-graham-center-analysis-the-covid-pandemic-could-lead-to-75000-additional-deaths-from-alcohol-and-drug-misuse-and-suicide/